Başika Türk askeri üssü: “Zorunlu misafirler”

Ninova/Şubat 2022/Şengal'de Türk uçaklarının hedef aldığı bir Ezidi vatandaş. Fotoğraf: İbrahim Ezidi

Ammar Aziz-Ninnova

Irak toprakları içindeki Ninova Ovası'ndaki bir Türk askeri üssünün zaman zaman hedef alınması üzerine bölge sakinleri can güvenlikleri nedeniyle, üssün boşaltılmasını istiyor.

Şimdiye kadar birçok kez füzelerle hedef alınan saldırılarda üç sivil yaralandı. 

3 Şubat'ta yedinci kez Türk askeri üssüne altı füze fırlatıldı. Saldırı herhangi bir hasara yol açmasa da bölge halkının üssün boşaltılma talebine yönelik seslerini yükseltti.

Şeyhan ilçesi Zilkan Nahiye Müdürü ve Ninova vilayetinde Türk kampına en yakın yerel yetkili Hamid Emin Garib, KirkukNow, “Askeri üssün şimdiye kadar yedi kez bombalandığını, üç sivilin yaralandığını” söyledi.

Hamid Emin Garib, “Bu üssün varlığının bölgedeki yerel yönetimi olumsuz etkilediğini ve köy sakinlerinin bu durumdan rahatsız olduğunu, genel olarak insanların bu saldırılar nedeniyle hayatlarının tehlikeye gireceğinden veya evlerini boşaltmaktan korktuklarını” iddia ederek, “Bölge güvenli ve bence bu askeri üssün kalması için bir neden yok” diyor. 

“Heşdi Şabi kontrolündeki bölgelerden füzeler fırlatılıyor” 

Bu korkular, bölge sakinlerinin 2014 yılının ortasından 2017 yılının sonlarına kadar olan IŞİD savaş döneminde kaçmak zorunda kalmaları, ancak savaş bittikten sonra evlerine dönmeleri sonrasında geliyor.

Türkiye ile Irak hükümeti arasında 2016 yılında imzalanan ve IŞİD ile savaş kapsamında imzalanan anlaşmaya göre; Türkiye, Suriye'ye destek sağlamak amacıyla Zilkan bölgesinde askeri üs kurdu. Irak güçlerine askeri eğitim alanında, özellikle Sünni aşiret seferberlik güçlerine eğitim verildi.

Kamp, Ninova vilayetindeki Şeyhan ilçesine bağlı Zilkan nahiyesi yakınında, Al-Hemdaniye ilçesindeki Başik nahiyesinin eteklerinde yer almaktadır.

Türk kampına yakın, Arapların yaşadığı Şeref Köyüne ek olarak Kürt ve Arap karışımının yaşadığı Kudet ve Cebra adlı üç köy var. Bu köylerin sakinleri IŞİD savaşının sona ermesinden sonra evlerine döndü.

Zilkan Nahiye Müdürü, “Kamp bu köylere sadece 500 metre uzaklıkta” dedi.

Zilkan sakinlerinin yüzde 40'ı yıllarca yerinden edildikten sonra evlerine dönmüşlerdir.

50 bin nüfuslu ilçede çoğunluğu Ezidi, ardından Sünni Araplar ve Müslüman Kürtler olmak üzere 30 köy bulunmaktadır.

Garib, “Bu askeri üssü kimin hedef aldığını bilmiyoruz, ancak bu konunun takibi ve araştırılması güvenlik güçlerinin görevlerinden biri olmasına rağmen, Heşdi Şabi’nin kontrolündeki bölgelerden füzeler fırlatılıyor” dedi.

Konsey üyeleri, dağılmadan önce Türkiye'nin bölgede nüfuzunu genişletmek istediği görüşündeydi.

Ninova İl Meclisinin eski üyesi ve Ninova İl Meclisi üyesi Gejwan Hemid KirkukNow’a, "Bölgede bir Türk askeri üssünün bulunması, bölge sakinleri ve güvenlik güçleri için baş ağrısından başka bir şey değil. Irak hükümeti ve parlamentosu bu kuralın devamı için bir karar vermeli” dedi.

İl meclisleri, 2019 yılının sonlarında Irak Parlamentosunun aldığı bir kararla feshedildi.

Gejwan, "IŞİD savaşı sırasında o bölgeye geldiler, savaş sona erdi. Bölge güvenlik açısından istikrarlı ve bu üssün varlığına ihtiyaç duymuyor...Ama konsey üyelerinin çoğu, dağılmadan önce inanıyordu. Türkiye, bu askeri üs aracılığıyla bölgedeki etkisini genişletmek istedi” diye konuştu.

Gejwan Hamid, Şebek'in bir temsilcisi olarak Ninova İl Meclisi üyeliğini kazandı. Şebek, Halk Seferberliği bünyesinde yer alan ve şu anda Ninova Ovası'nda bulunan silahlı bir güce sahip.

Gejwan, “Askeri üssü hedef alan füzelerin sesi Zilkan, Başika ve köyleri arasında korku ve panik yaratıyor. Kısa süre önce bölgelerine dönen bölge halkına güvenlik garantisi verilmeli.

Bu konu Ninova yerel yönetiminin yetkilerini aşıyor. Hükümet ve meclis bu konuda adım atmalı ve bölgedeki Türk varlığına son vermeli” diye konuştu.

turkya-1

Bağdat, 2015, Türk büyükelçiliği önünde bir Irak güvenlik gücü. Fotoğraf: Reuters  

İl meclisinin kampı, kimin hedef aldığına dair herhangi bir kanıtı olmasına rağmen, Gejwan, “Suçlamalar, İran'a bağlı olan ve Ninova dahil Irak bölgelerinde aktif olan Ketaib Hizbullah ve Seyyid el-Şuheda yöneltiliyor. Bu silahlı kuvvetlerin kimliğine dair kesin bir kanıt yok ve Irak hükümeti bunu araştırmalı ve belirlemeli”diyor.

Heşdi Şabi bünyesinde faaliyet gösteren Ketaib Hizbullah ve Seyyid el-Şuheda, Şii silahlı grupları karşıtları tarafından sık sık İran yanlısı olmakla suçlanıyor.

Başika ilçesinden Ezidi İhsan Nun, Türk askeri üssün her bombalandığında tekrar kaçmak zorunda kalacaklarını hissettiklerini söylüyor.

İhsan Nun, “Dağın eteğinde yaşıyoruz, biz ve çocuklarımız çok korkuyoruz, kendimizi güvende hissetmiyoruz, bu askeri üssün bölgemizde kalmasını istemiyoruz” dedi.

Nisan 2021'de üssü hedeflerken bir vatandaşın evine füze düşerek iki çocuk yaralandı.

Kamp bölgede baş belası oldu ama kamp bu şekilde tahliye edilemez.

Ninova Valiliği'nin Irak Parlamentosu’ndaki Kürdistan Demokrat Parti (KDP) bloku temsilcisi Şerwan Duberdani ise, “Türk üssü, Irak hükümetinin onayıyla Ninova'da Irak güçlerini eğitmek amacıyla kurulmuş ve Türk üssü, Irak hükümetinin onayı ile kurulmuştur. Şu anda misyonlarına devam ediyor...Üste sadece birkaç askeri danışman ve uzman var ve çok azı var” dedi.

Duberdani, sözlerine şunları ekledi:

“Türk üssünü hedef alan saldırılara karışan Heşdi Şabi içinde fraksiyonlar olduğuna inanıyoruz, bu konuda sorumlu olmadıklarını varsayalım, ağır silahlar nasıl bu bölgelere ulaşıyor ve onların bilgisi olmadan Türk kampına yönlendiriliyor. Bu da özellikle Halk Seferberliği güçlerinin kontrolü altındaki bölgelerden füzeler her fırlatıldığında yapılıyor. Türk üssünün bekasını desteklemeyen herhangi bir Irak kuvveti, füze saldırılarıyla değil, yeni hükümet ve parlamentoda bunun üzerinde çalışmalı, çünkü bu kimsenin çıkarına değil.”

Öte yandan, Peşmerge güçlerinin Türk kampına 15 km uzaklıkta Neweran ekseninden sorumlu olan Tuğgeneral Fehmi Sindi, “Kampın Suriye'de baş ağrısına neden olduğu doğrudur. ama bu şekilde kampı boşaltmak mümkün değil...Askeri üsse yöneltilen tüm füzeler atılıyor Halk Seferberliği'nin etki alanlarından ama bu gücün kimliğinden emin olamayız” diye konuştu.

Fehmi Sindi, “Peşmerge güçlerinin o askeri üsle herhangi bir koordinasyonu veya ilişkisi yok” dedi.

Her saldırıdan sonra suçlanan Heşdi Şabi, bu saldırılara karıştıklarını reddediyor.

  

Türk askeri üssüne yakın bölge olan Ninova ve Erbil valilikleri arasındaki Başika ilçesinin yerini gösteren harita

 

Halk Seferberliği Kurumu'nun bir bölümü olan Ninova'da entelektüel terörle mücadeleden sorumlu yetkili Rami el-Abadi, “Halk Seferberliği'ne yönelik suçlamalar temelsiz…Türk üssüne gerçekleşen bombardımanın arkasında Heşdi Şabi'nin olduğunu kanıtlayacak hiçbir kanıt yok” sözlerini kullandı.

Herhangi bir parti ismi vermeden sözlerine şunları ekledi:

“Bölgede sorun ve gerilim yaratmak, Ninova unsurları arasındaki kardeşliği, dini ve sosyal birlikteliği bozmak isteyen bir siyasi parti olduğunu görüyoruz.”

Üsse yapılan son saldırının ardından kendilerine “Ahrar Şengal” adını verilen bir grup, yaptığı açıklamada, Ninova’nın batısındaki Şengal ilçesine yönelik Türk saldırılarına karşı federal hükümetin uzun süredir pozisyon almasını beklediğini vurgulayarak, “Şengal halkını koruma görevini yerine getirmediği için askeri üssü hedef aldılar” ifadelerini kullandı.

shngall (3)-2

Ninova, Şubat 2022, Halk Seferberliği gruplarından birinin Şengal'deki karargahının Türk hava saldırısı sonucu yıkılmasının etkileri. Fotoğraf: İbrahim Ezidi'nin Facebook hesabından 

 

Nisan 2021'de Türk üssüne yapılan saldırının ardından Türk Savunma Bakanlığı, füze saldırısında bir askerinin öldüğünü duyurdu.

Türk savaşçılar, zaman zaman Kürdistan İşçi Partisi'nin (PKK) çıkarlarını hedef alma gerekçesiyle Şengal ilçesine ve Ninova’daki Mahmur Kampına hava saldırıları düzenleyerek aralarında çocukların da bulunduğu mağdurların bırakıldığı hava saldırıları düzenliyor.

Ancak bu yılın şubat ayında Türk uçakları, Şengal’de birçok alanı bombaladı ve bunlardan biri Heşdi Şabi’nin karargahının tamamen imha edilmesiyle sonuçlandı.

Rami Al-Abadi, “Bölgede Türk askeri üssünün varlığının devam etmesine karşı protesto gösterileri yapıldı ve bu protestolar Irak hükümetine iletilmelidir” diyor.

Konunun Irak Parlamentosuna taşınmasını destekleyen eğilimler, parlamentonun henüz yeni bir parlamento oturumunun başlangıcında olduğu ve cumhurbaşkanının seçilmesi sorununu çözmekle meşgul olduğu bir zamanda ortaya çıkıyor. 

Edinilen bilgiye göre, şu ana kadar hiçbir parti davayı parlamentoya taşımadı.

Türk askeri üssünün ayakta kalması İhsan Nun ve Başika halkı için bir korku ve endişe kaynağı haline geldi ve aile üyeleriyle tekrar füze seslerine ne zaman uyanacağını bilmiyor.

  • FB
  • Instagram
  • Twitter
  • YT