پۆلیسی كەركوك ئامادەیە دۆسیەی ئەمنی ناوشار لە سوپا وەربگرێتەوە، وەك لە بەرنامەی كاری حكومەتی عیراقیدا جێگیركراوە و خەڵكیش تەنیا مەرجیان ئەوەیە؛ ئەو هێزە ئەمنییە لە مامەڵەی نەتەوە جیاوازەكاندا هیچ جیاكارییەك نەكەن.
بەپێی بەرنامەی كاری حكومەتی عیراق بە سەرۆكایەتی محەمەد شیاع سودانی، پێویستە لە ناوشارەكاندا هێزەكانی سوپا، حەشدی شەعبی و پۆلیسی فیدراڵی پاشەكشێ بكەن، تا دۆسیەی ئەمنی بدرێتەوە دەست پۆلیسی ناوخۆیی سەر بە وەزارەتی ناوخۆ.
موقەدەم عامر نوری، وتەبێژی فەرماندەی پۆلیسی پارێزگای كەركوك بە (كەركوك ناو)ـی وت "پێموایە هیچ كەموكورتییەكمان نابێت، بە خۆشحاڵییەوە خزمەتی سەرجەم دانیشتوانی شار دەكەین وەكو پێشوو كە لە ساڵی 2003ـەوە تائێستا بەردەوام بوین و دۆسیەی ئەمنی لە سەدا 80ـی لەسەر پۆلیسی ناوخۆیی بووە".
هێزی سەربازی بە چەكی قورسەوە، لە سەروبەندی هێرشەكانی 2014ـی چەكدارانی "دەوڵەتی ئیسلامی لە عیراق و شام - داعش"ـەوە چونەتە ناوەندی زۆربەی شار و شارۆچكەكانی عیراق و لەوكاتەوە، سەرپەرشتی راستەوخۆی دۆسیەی ئەمنی زۆربەی شارەكان دەكەن.
دۆسیەی ئەمنی لە سەدا 80ـی لەسەر پۆلیسی ناوخۆیی بووە
مەلا كەریم شكور، پەرلەمانتاری عیراق بە (كەركوك ناو)ـی وت "دەبێت هێزە سەربازییەكان لەناو شارەكاندا دەربكرێن و دۆسیەی ئەمنی رادەستی پۆلیسی ناوخۆیی بكرێت، لەم رۆژانەشدا هێزی سەربازی رۆیشتووە بۆ كەركوك و پێموایە لە چوارچێوەی ئەو گۆڕانكارییانەدایە".
هەر لە بەرنامەی كاری حكومەتدا باس لە پێكهێنانی فەوجێكی فریاكەوتن لە پۆلیسی ناوخۆیی و لە خەڵكی كەركوك كراوە بۆ ئەوەی لە گرتنەدەستی دۆسیەی ئەمنی پارێزگاكەدا بەشداربن.
"وەزیری ناوخۆ لەگەڵ فەرماندەی پۆلیس تاوتوێی گۆڕانكارییەكان دەكات، چەند كەموكورتییەك هەیە و لە ئایندەدا چارەسەر دەكرێن تا دۆسیەی ئەمنی بدرێتە پۆلیس، ئەوەش تەنیا بۆ سەنتەری شارەكانە" بەوتەی موقەدەم عامر نوری، كە جەختیكردەوە ئەوان ناتوانن دۆسیەی ئەمنی دەرەوەی شار وەربگرن، بەهۆی فراوانی ناوچەكە، بەتایبەت لەدەوروبەری قەزاكانی دوبز، حەویجە و داقوق، كە پێویستیان بە توانای سوپا هەیە.
پارێزگای كەركوك لە چوار قەزا پێكهاتووە، لەسەر روبەری زیاتر لە 9 هەزار و 600 كیلۆمەتر دوجا هەڵكەوتووە و ژمارەی دانیشتوانی بە زیاتر لە ملیۆنێك و 700 هەزار كەس دەخەمڵێنرێت.
"ئەگەر پۆلیسی ناوخۆیی بەتوانان لە ڕوی هەڵسوكەوت و كارەكانیانەوە، هەروەها ئەگەر ڕاهێنانی باشیان پێكراوە، پێمباشە دۆسیەی ئەمنی ناوشار لای ئەوان بێت، بەڵام بە مەرجێك جیاكاری نەكەن و بەیەك چاو سەیری هەموان بكەن" عەدنان عەبدولرەحمان دامرچی (توركمان) وای وت، كە پیشەی بەرگدرووە لە بازاڕی گەورەی كەركوك.
پۆلیسی ناوخۆیی ئێستا بەشێكە لە فەرماندەیی ئۆپەراسیۆنە هاوبەشەكانی كەركوك، كە سوپا و حەشدی شەعبی و پۆلیسی فیدراڵیشی تێدایە.
"پێمباشە دۆسیەی ئەمنی بدرێتەوە پۆلیسی ناوخۆیی، چونكە هەمویان خەڵكی شارەكەن و بێگانە نین، بەڵام هیوادارم هیچ جیاوازییەك نەكەن لە نێوان نەتەوەكاندا وەك پێشتر هەبوو" بەوتەی هەردی نوری (كورد)، كوتاڵ فرۆش لە بازاڕی شۆریجەی كەركوك.
ئەو داواشیكرد "لەروی چەك و ئامێرەوە پۆلیس پێویستە هیچ كەموكورتییەكی نەمێنێت و بە تەواوی وەزارەتی ناوخۆ پاڵپشتییان بكات تا بتوانن دۆسیەی ئەمنی وەربگرن".
پێمباشە دۆسیەی ئەمنی بدرێتەوە پۆلیسی ناوخۆیی، چونكە هەمویان خەڵكی شارەكەن
لە دەوروبەری كەركوك و ناوچەكانی دیكەی جێناكۆك لە پارێزگاكانی نەینەوا، دیالە و سەڵاخەدین سەدان كیلۆمەتر بۆشایی ئەمنی لە نێوان هێزەكانی سەر بە حكومەتی عیراق و پێشمەرگەدا هەن، ئەوەش بەپێی راگەیەندراوەكانی پێشتری هێزە ئەمنییەكان هۆكار بووە بۆ چەندین ھێرشی چەكداری داعش لەو ناوچانەدا.
عودەی عەبد (عەرەب)، لەگەڵ ئەوەدایە هەنگاو بە هەنگاو دۆسیەی ئەمنی بگوازرێتەوە بۆ پۆلیس، نەك بە خێرایی، "لە پۆلیسی ناوخۆیی كەسانێك هەن، سەرەتا پێویستە ئەو بیروباوەڕەی هەیانە لە جیاكاری نەتەوەیی بیگۆڕن و بیر لە ئاشتەوایی و پاراستنی پێكەوەژیان بكەنەوە".
هەر لە چوارچێوەی گۆڕانكارییە ئەمنییەكاندا؛ چەند رۆژێك لەمەوبەر، ئاڵوگۆڕ بە لیواكانی 18 و 20ـی فیرقەی 5ـی پۆلیسی فیدراڵی كرا و بازگەكانیان رادەستی فیرقەی 11ـی سوپای عیراق كرا، كە لە داقوق و حەوزی حەمرینەوە دەستپێدەكات تا سنوری ناوچەی وادی چای لە ناحیەی رەشاد، بەوەش تەنیا فیرقەی 3ـی پۆلیسی فیدراڵی ماونەتەوە و ئەمنیەتی قەزای حەویجەیان بەدەستەوەیە.
وتەبێژی فەرماندەیی پۆلیس دەڵێت ئەوان لە ئامادەكارییدان بۆ وەرگرتنی دۆسیەی ئەمنی و مانگی رابردوش حەوت فڕۆكەی بێ فڕۆكەوانیان بەدەست گەیشتووە، تا بۆ چاودێری و ئەمنیەتی ناوشار هاوكاری زیاتری پۆلیس بكات.
لە ساڵانی رابردودا وەزارەتی بەرگری عیراق و پێشمەرگە، دانوستانیان كرد بۆ پڕكردنەوەی بۆشایی ئەمنی كەركوك و ناوچەكانی دیكەی جێناكۆك، لە ئەنجامدا چەند ژورێكی هەماهەنگییان هاوبەشیان پێكهێنا و رێككەوتن لەسەر پێكهێنانی دوو لیوای هاوبەشی سەربازی تا ئەركی ئەمنی لە كەركوك وەربگرن، بەڵام هێشتا ئەو دوو لیوایە دەستبەكارنەبون.
هێزه‌كانی پێشمه‌رگه له‌دوای ساڵی 2014 و هێرشه‌كانی داعشه‌وه له زۆربه‌ی ناوچه‌كانی جێناكۆك جێگیربون، تا له روداوه‌كانی 16ـی ئۆكتۆبه‌ری 2017ـدا بۆ هێزه‌كانی حكومه‌تی فیدراڵی پاشەكشێیان كرد، له ئه‌نجامی ناكۆكییه‌كانی به‌غدا و هه‌ولێر به‌هۆی ریفراندۆمه‌وه.
