لە ژینگەوە

شكۆفە بەرەنگاری هەڕەشەی گۆڕانكاری كەشوهەوا دەبێتەوە

  • 2024-03-21
شكۆفە بەرەنگاری هەڕەشەی گۆڕانكاری كەشوهەوا دەبێتەوە
كەركوك/ شكۆفە محەمەد لە ناوچەی سێكانیان پارێزگای كەركوك نەمام دەچێنێت فۆتۆ: ئەرشیفی شكۆفە
ئیناس حەسەن

لە پێناو هەوایەكی پاك بۆ كەركوك و بەهێزكردنی رۆڵی ژنان لە بەرەنگاربونەوەی گۆڕانكارییەكانی كەشوهەودا، شكۆفە هەڵمەتێكی چاندنی نەمام دەستپێدەكات بۆ فراوانكردنی روبەری سەوزایی و چەندین كەسی دیكەش قایل دەكات لەو چوارچێوەیەدا خزمەت بكەن.

هەڵمەتەكەی شكۆفە لە ناوچەی سێكانیان-ی دەروازەی كەركوكی دەوڵەمەند بە نەوتەوە دەستپێكرد، كە ژینگەكەی بە تایبەت لە باكوری شارەكە و سەر رێگای هەولێر پیس بووە، هەرچەندە ئەو ناوچەكە لە ساڵی 2003ـەوە بنیاتنراوە، دوای چەند ساڵێكیش هەڵمەتەكە بۆتە نمونەیەك بۆ هەموان و بە دیاریكراوی بۆ پیاوانی ئایینیی و رێكخراوە مەدەنییەكان و گروپە خۆبەخشەكان.

"ناوچەكە دەشتایی و بیابانێكی خاڵی بوو لە سەوزایی، نەمتوانی بەرگەی ئەو دیمەنە بگرم و گۆڕانی بارودۆخەكە ناچاری كردم هەڵمەتی چاندنی نەمام لەو ناوچەیە دەستپێبكەم، بۆیە نەمامم بەسەر قوتابخانە و خەڵكدا دابەشكرد، بە تایبەت گەڕەكی كریستیانەكان و دەوروبەری ناوچەكە بە گشتی" شكۆفە محەمەد عوبێد (64 ساڵ)، وای وت.

شكۆفە، كە راوێژكاری پەروەردەییە و دەرچوی دەرونناسییە، یەكەم هەڵمەتی سەوزكردن و چاندنی نەمامی بردە ناوچەی سێكانیان، "دوای بنیاتنانی ئەو گەڕەكە، لە ساڵانی 2010-2011ـدا بیرم لە یەكەم هەڵمەت كردەوە، بە تایبەت دوای دروستكردنی قوتابخانە بۆ پێگەیاندنی نەوەی داهاتوو، ویستم هۆشیاربن دەربارەی ژینگە".

بەوپێیەی ناوچەی سێكانیان یەك كیلۆمەتر یان زیاتر لە كۆمپانیای نەوتی باكور و چەندین كارگەوە دوورە، بەهۆیەوە رێژەی بڵاوبونەوەی غازی ژەهراوی و پیسبونی هەوا زیادیكردووە بە درێژایی ساڵانی رابردودا، ئەوەش بۆتە نەهامەتی بۆ دانیشتوانەكەی، بە تایبەت ژنان و منداڵان و كەسانی بە تەمەن، كە پشكی شێری لێكەوتەكانی ئەو زیانەیان بەردەكەوێت.

ناوچەكە دەشتایی و بیابانێكی خاڵی بوو لە سەوزایی

بەپێی توێژینەوەیەكی ساڵی 2022ـی كۆمپانیای (IQAIR) سویسری دەربارەی پاككردنەوەی هەوا، عیراق لە ریزبەندی دوەمی لیستی وڵاتاندایە بۆ پیسبونی هەوا و رێژەی پیسبون لە ماوەی ساڵێكدا بۆ دوو هێندە بەرزبۆتەوە، لە ساڵی 2021ـدا رێژەی پیسبونی هەوا سەدا 49.7 بووە لەكاتێكدا عیراق ساڵی 2020 لە ریزبەندی دەیەمیندا بووە بە رێژەی 39.6.

جاسم فەلاحی، وەزیری پێشوی ژینگەی عیراق پێشتر رایگەیاند "پیسبونی پەیوەست بە بەرهەمهێنانی نەوت، بە هۆكارێكی سەرەكی بۆ بەرزبونەوەی رێژەی توشبون بە شێرپەنجە دادەنرێت".

رێژەی سەوزایی لە پارێزگای كەركوك سەدا 2 تێناپەڕێنێت، بەپێی ئاماری فەرمانگە حكومییەكانی كەركوك كە پێشتر (كەركوك ناو) بڵاویكردۆتەوە، لە كاتێكدا ستانداردی جیهانی بۆ رێژەی سەوزایی نابێت لە سەدا 15 كەمتر بێت، لە كەركوك دەوروبەری 200 باخچەی حكومی هەن و ژمارەیەك كەمیان روبەرەكەی لە چەند دۆنمێك پێكدێت، ئەوانیتر بچوكن، جگەلەوەش 81 بلواری سەوزایی ناوەڕاستی شەقامە سەرەكییەكان هەیە بەدرێژایی یەك تا پێنج كیلۆمەتر.

پارێزگای كەركوك لە چوار قەزا پێكهاتووە؛ روبەری نۆ هەزار و 600 كیلۆمەتری چوارگۆشەیە، ژمارەی دانیشتوانی بە زیاتر لە ملیۆنێك و 700 هەزار كەس دەخەمڵێنرێت، پارێزگاكە ناوچەی جێناكۆكە لە نێوان هەردوو حكومەتی فیدراڵی عیراق و هەرێمی كوردستاندا، یەكلاكردنەوەی چارەنوسی ئیدارەدانی بەستراوەتەوە بە جێبەجێكردنی ماددەی 140ـی دەستور.

 

بوژاندنەوەی ژینگە

كارەكان لە سەرەتادا قورس بون؛ چونكە ئەوكاتە، واتە شەش بۆ حەوت ساڵ لەمەوبەر كەس گرنگی بە بواری ژینگە نەدەدا و پاڵپشتی بۆ چالاكوانانی ئەو بوارە نەبوو، شكۆفە وادەڵێت، كە یەكێكە لەو ژنانەی چالاكە و لە ساڵی 2005ـەوە بە خۆبەخشی خزمەتی ژینگە دەكات، "ئەو گرنگی پێنەدانە وایكرد زیاتر بگەڕێم تا بزانم تەنیا منم كە پێموایە ژینگەی كەركوك باش نییە یان كەسانی دیكەش هەن و گرنگی بە بارودۆخی ژینگە دەدەن؟".

2023/ دیمەنی ژینگەی كەركوك لە ناوچەی سێكانیان بە فلای كام ڤیدیۆ: ئیناس حەسەن

"بۆمدەركەوت كەسانی دیكەش هەن كە گرنگی بەو بوارە دەدەن و سەرەتا تەركیزیان لەسەر كۆلێژەكانی زانكۆی كەركوك بووە، وەك چۆن من و تیمەكەشم جێپەنجەمان لەو بوارەدا لەسەر پەیمانگەی تەكنیكی كەركوك دیارە، روبەری نزیكەی سێ دۆنم لە نێوان بەشەكان و شوێنی نیشتەجێبونی مامۆستاكاندا ببوو بە شوێنی خۆڵ و خاشاك، بۆیە پاكمانكردەوە، دواتر بە هاوكاری لایەنی فەرمی دەوروبەری 500 بۆ 600 نەماممان كڕی و لەو روبەرەدا چاندمان" شكۆفە بە شانازییەوە وادەڵێت.

ئەو وەكو لێپرسراوی كۆمەڵەی كوردستانێكی سەوز لە كەركوك، لە زۆر شوێنی ناوشار و لە نێویاندا سێكانیان، كار و چالاكییەكانی دیارن.

"بە بەردەوامی لەگەڵ لایەنە پەیوەندیدارەكاندا كار دەكەم، چونكە هەماهەنگی ئەوان دەبێتە پاڵپشتی بۆ چالاكوانی ژینگە تا دانەبڕێن، هەرچەندە ئەو هاوكاری و پاڵپشتییە كەمیش بێت".

كاتێك "دەوڵەتی ئیسلامی لە عیراق و شام ناسراو بە داعش" لە ساڵی 2014ـدا دەستیگرت بەسەر نەینەوا و چەندین ناوچەی كەركوك، كریستیانەكان لە بەردەم سێ بژاردەدا بون؛ بون بە ئیسلام، پێدانی باج یان كۆچكردن، بۆیە زۆرینە بە ناچاری ئاوارەبون.

"دوای روداوەكانی 2014ـیش هەڵمەتی چاندنی سەدان نەماممان لە قوتابخانەكاندا هەبوو، لە نێویاندا قوتابخانەی سێكانیان".

ئەو سەردە زۆر هەستیار بوو بۆ كریستیانەكان؛ زۆرێكیان لە ترسی پێشڕەوی زیاتری داعش بۆ ناوچەكانیان بڕیاریاندا كۆچ بكەن.

"من پێموابوو ئەگەر ئێمە ببینن كە لە ناوچەكەدا كاردەكەین و گرنگییان پێدەدەین، ئەوا ناڕۆن و هەموو شتێكیان بەجێناهێڵن" بەوتەی شكۆفە.

 

كاركردنی ئەرێنی، هاوبەشی نوێ دەهێنێت

دوای هەڵمەتەكەی شكۆفە لە سێكانیان و چالاكییە ژینگەییەكانی، ئەیاد تۆماس لیوا، قەشەی كڵێسای مار بۆلسی كلدانی گرنگی زۆری دا بە چاندنی هەزاران نەمام لە ناوچەكەدا، دەڵێت "ئێمە بۆ ئەم زەوییەین و ئەم زەوییەش بۆ ئێمە، بۆیە پێویستە پارێزگاری لێبكەین و گرنگی پێبدەین، چونكە ناوچەكەمان لە بنیاتنانیەوە بەدەست پیسبونی ژینگەوە دەناڵێنێت".

ئەم زەوییە بۆ ئێمە، بۆیە پێویستە پارێزگاری لێبكەین و گرنگی پێبدەین

ئەو پرۆسەیە وەك قەشە ئەیاد دەڵێت بەردەوامە، لە مانگەكانی تشرین یان ئادار، بەپێی پلەی گەرما و كەشوهەوا ساڵانە هەڵمەتەكە درێژەی هەیە.

هەروەها باسی لەوەكرد بە هەماهەنگی و راوێژ و ئامۆژگاری شارەزایانی بوارە و ئەوانەی گرنگی بە ژینگە دەدەن، جۆری نەمام و گونجاو بۆ كەشوهەوای ناوچەكە هەڵدەبژێرن، تا كەمترین زیانیان پێبگات بەهۆی وشكەساڵی و لێكەوتەكانی دیكەوە.

شكۆفە وتی "لەگەڵ تیمەكەم و ئەنجومەنی راوێژكاری ژناندا، پلانێكی كشتوكاڵیمان بۆ ئەمساڵ هەیە، لە ناوەڕاستی تشرینی یەكەمەوە نەمام بە كڵێسای مار بۆلسی كلدانی، بە ئامانجی بەردەوامی پرۆسەی زیادكردنی روبەری سەوزایی".

كڵێساكەش خۆی دەستپێشخەری هەیە، بۆ كەمكردنەوەی بڵاوبونەوەی غازی ژەهراوی و پیسبونی كەشوهەوا لە ناوچەكەدا، لەڕێی دانانی سیستەمی سودوەرگرتن لە وزەی خۆر بۆ بەرهەمهێنانی كارەبا لە بری مۆلیدە كە دوكەڵ و غازی ژەهراوی زۆر دەخاتە هەواوە.

بەكارهێنانی وزەی خۆر لە جیهاندا بەربڵاوە وەك وزەیەكی پاك و كڵێسا ساڵێكە كاری پێدەكات، وەك چارەسەری جێگرەوە بە ئامانجی كەمكردنەوەی قەبارەی پیسبونی ژینگە.

 

زەنگی مەترسی تەندروستی لێدەدرێت

ساڵی رابردوو نزیكەی دوو هەزار حاڵەتی شێرپەنجە لە كەركوك تۆماركراوە، لە كۆی 35 هەزار حاڵەت لە عیراقدا، سەدا 57ـی حاڵەتەكان لە رەگەزی مێ و سەدا 20ـیان توشی شێرپەنجەی مەمك بون، بەپێی ئامارێكی كۆمەڵەی كوردستانێكی سەوز.

دكتۆر نیاز ئەحمەد، بەڕێوەبەری سەنتەری كەركوك بۆ لووەكان و نەخۆشییەكانی خوێن دەڵێت پرۆسەی چاندنی نەمام زۆر گرنگە و فاكتەرێكی سەرەكییە بۆ كەمكردنەوەی قەبارەی بڵاوبونەوە و دەردانی غاز لە هەر ناوچەیەكدا، بەوپێیەی ئەگەر ناوچەیەك روبەری سەوزایی كەمبێت ئەوا قەبارەی بڵاوبونەوەی غاز لە هەوادا زیاترە و كاریگەری دەخاتە سەر دانیشتوان و دواجار دەبێتە هۆی تووشبون بە هەندێك نەخۆشی".

sekanian (31)
كەركوك/ شكۆفە، هانی خوێندكاران دەدات گرنگی بە ژینگە بدەن فۆتۆ: ئەرشیفی شكۆفە

لە كەركوك پێنج كێڵگەی سەرەكی بەرهەمهێنانی نەوت هەیە كە كۆمپانیای نەوتی باكور سەرپەرشتییان دەكات و رۆژانە دەوروبەری 350 هەزار بەرمیل نەوت بەرهەمدەهێنن و زۆرینەی ئەو بەرهەمەش ئێستا رەوانەی پاڵاوگەكانی دیكەی عیراق دەكرێن، بەوتەی فەرهاد حەمزە، سەرۆكی ئەندازیارانی كۆمپانیای نەوتی باكور بۆ (كەركوك ناو).

كێڵگە نەوتییەكانی كەركوك، 730 بیری نەوتی لە خۆدەگرن و نزیكەی 60ـیان نزیكە لە ناوچەی سێكانیان، كە 20-25 بیرە نەوتییان رۆژانە كاری تێدا دەكرێت، لەكاتی جیاكردنەوەی غاز لە نەوتی خاو، بەشێكی زۆری دەچێتە هەوا و رێژەی پیسبونی كەشوهەوای ناوچەكە زیاددەكات. لەو چوارچێوەیەشدا عیراق ساڵانە 17 ملیار مەتر چوارگۆشە غازی سروشتی دەسوتێنێت كە لەكاتی دەرهێنانی نەوتدا دەردەچێت، بەوتەی گۆڤەند شێروانی، شارەزای كاروباری وزە.

دەردانی غازی لە كارگەكان و ئۆتۆمبێل و بیرەكانی نەوت مەترسی لەسەر تەندروستی مرۆڤ دروستدەكەن، بە تایبەت ئەگەر لەو كارگانەوە نزیك بن، ئەگەریش لە ناوچەكەدا رێژەی دار و سەوزایی كەمبێت، ئەوا قەبارەی بڵاوبونەوەی غازی ژەهراوی لە هەوادا زیاتر دەبێت، هەموو ئەوانەش دواجار بە زیانی تەندروستی و بۆری هەناسەدان و زیادبونی حاڵەتەكانی شێرپەنجە كۆتاییدێت.

"وەك شارەزایانی ئەو بوارە بەردەوام تێبینی دەكەین كە بەرزبونەوەی رێژەی نەخۆشییەكانی هەناسەدان و شێرپەنجە لە نێو ئەو كەسانەدایە كە لە كۆمپانیاكانی نەوت و كارگەكاندا كاردەكەن" بەوتەی بەڕێوەبەری سەنتەری كەركوك بۆ لووەكان و نەخۆشییەكانی خوێن.

دكتۆر نیاز ئەحمەد دەڵێت پرۆسەی پیسبونی كەش و هەندێك مامەڵەی خراپی مرۆڤ، لە هۆكارەكانی بەرزبونەوەی رێژەی توشبونن بە نەخۆشییەكانی هەناسەدان و شێرپەنجە بە گشتی، بەڵام ئەو بۆچوونە ناكۆكە لەگەڵ وتەی ئیحسان عەبدولجەبار، وەزیری پێشوی نەوت (ساڵی 2022) كاتێك رەتیكردەوە هیچ پەیوەندییەك لە نێوان بەرزبونەوەی رێژەی شێرپەنجە و پیسبونی كەشوهەوادا هەبێت.

بەبڕوای دكتۆر محەمەد خزر، لێپرسراوی بەشی گۆڕانكارییەكانی كەشوهەوا –بەشێكە تازە لە فەرمانگەی ژینگەی كەركوك كراوەتەوە- "ژینگەی كەركوك دەربارەی پابەندنەبون بە رێكار و رێنماییەكانی پاراستنی ژینگە هۆشداری بە كۆمپانیا و كارگەكان دەدات، وەك بەشێك لە رێككەوتنە جیهانییەكانی پەیوەست بە باشكردنی بارودۆخی ژینگە و بەوپێیەی ژینگەی كەركوك لە پارێزگاكانی دیكە زیاتر لەژێر كاریگەری پیسبوندایە".

بەپێی ئامار و هۆشدارییەكانی نەتەوە یەكگرتووەكان، عیراق لە ریزبەندی پێنجەمی ئەو وڵاتانەدایە كە دەكەونە ژێر كاریگەری لێكەوتەكانی گۆڕانی كەشوهەوا لە جیهاندا كە مەترسی كەمئاوی، وشكەساڵی، بەرزبونەوەی پلەكانی گەرما، پیسبونی ژینگە و كارەساتی سروشتی دەگرێتەوە.

 

زۆربونی دار و سەوزایی

"ئێستا تەنیا نیم لە بواری هۆشیاری ژینگەیی و چەندین دامەزراوە و تیمی دیكەی خۆبەخشی ئەو كارە دەكەن" شكۆفە وای وت، باسی لەوەشكرد زۆربونی هەڵمەتەكانی چاندنی نەمام لە ناوچەی سێكانیان و كەركوك بەگشتی و دابەشكردنی نەمام بەشێوەی وەرزی زۆر دڵخۆشی كردووە، "هەستناكەم لەمەودوا بە تەنیا دەجەنگم".

هەستناكەم لەمەودوا بە تەنیا دەجەنگم

هەموان هەست بە بڵاوبونەوەی غازی ژەهراوی دەكەن و رۆژانە لە هەوای ناوچەكەدا هەڵیدەمژن، بۆیە پێویست بوو هەوڵەكانیان یەكبخەن، لە نێوان خەڵك و تیمە خۆبەخشەكان و ئەو رێكخراوانەی لە بواری ژینگە و بەرەنگاربونەوەی مەترسییەكاندا كاردەكەن.

قەشە ئەیاد تۆماس دەڵێت بەهۆی ئەو هەڵمەتانەی هەن بۆ ژینگە، بە پشتگیری كڵێسا، لە ماوەی شەش ساڵدا ژمارەی دارە چێنراوەكانی ناوچەكە گەیشتۆتە نزیكەی سێ بۆ چوار هەزار، پێشیوایە هاوكارییان بۆ هاوڵاتیان بەردەوامە و بەشێوەی وەرزی پرۆسەی چاندنی نەمام لەگەڵ تیم و رێكخراوەكاندا ئەنجامدەدەن، لە نێویاندا دامەزراوەی كۆكار.

دامەزراوەی كۆكار، لە ساڵانی رابردودا چالاك بووە لە بوارەكانی گەشەپێدان و كاری خۆبەخشی، كە لە چوارچێوەی دەستپێشخەرییەكدا ساڵی 2016 دامەزرا بۆ گرنگیدان بە ژینگە و بە تایبەت هەڵمەتی چاندنی نەمام.

"ئێمە لە كۆكار نزیكەی 70 هەزار نەماممان بەرهەمهێناوە و بەسەر ناوشار و قەزا و ناحیە و گوندەكاندا دابەشمانكردووە، لە نێویاندا بۆ سێكانیان" بەوتەی مستەفا مەحمود، یەكێك لە خۆبەخشەكانی دامەزراوەی كۆكار.

كۆكار لە بەهاری 2024ـدا دەیەوێت هەڵمەتی شەشەم بە دابەشكردنی 35 هەزار نەمام دەستپێبكات لە كەركوك.

هەروەها تیمی گەنجان و ژنانی كەركوك بۆ ئاشتی، لە چوارچێوەی دەستپێشخەری دیدار و كەمپی ئاشتی بە پاڵپشتی بەرنامەی نەتەوە یەكگرتووەكان بۆ پەرەپێدان (UNDP)، 60 داری جۆری سەبحبەح-یان رادەستی كڵێسای مار بۆلسی سێكانیان كردووە تا لەناوچەكەدا بیڕوێنن.

سازان مەجید (27 ساڵ) لەو دەستپێشخەرییەدا كاردەكات و ئەندامی تیمەكەیە، دەربارەی هەڵبژاردنی ناوچەی سێكانیان بۆ چاندنی نەمام، وتی "ناوچەكە نوێیە و پێویستی بە پاڵپشتی هەیە، چونكە كیلۆمەترێك یان زیاتر لە كۆمپانیای نەوتی باكور و كارگەی قیر و بیرە نەوتییەكانی دوورە، بۆیە ئێمە پێمانوابوو پێویستە بە شتێكی سادە لە پێناو هاوكاریكردنی ژنان و منداڵانی ناوچەكەدا بەشداربین، كە زیانلێكەوتەی پیسبونی هەوان".

هۆشیاركردنەوەی خەڵك دەربارەی ژینگە، بە هاوكاری تیمەكانی خۆبەخشی و لایەنی پەیوەندیدار، وایكردووە ژمارەی دار لە ناوچەكەدا زیاتربێت كە پێشتر هیچی تێدانەبوو، لەوانە كڵێسا بە هاوكاری لایەنی كشتوكاڵ هەر وەرزێك 200 بۆ 300 دار دەچێنێت و پێشتریش لە دەستپێشخەرییەكدا نزیكەی دوو هەزار نەمامیان چاندووە.

لێكەوتەكانی گۆڕانی كەشوهەوا، دانیشتوانی چەندین ناوچەی عیراقی ناچاركردووە كۆچ بكەن، زیاتر لە 20 هەزار كەس بەهۆی وشكەساڵییەوە زێدی خۆیان بەجێهێشتووە، بەپێی ئامارێكی نەتەوە یەكگرتووەكان.

 

نەبونی هاوسەنگی لەنێوان چاندن و قەبارەی كارەساتەكەدا

"هەڵمەتەكانی چاندنی نەمام بەراورد ناكرێن لە قەبارەی دامەزراوە نەوتییەكان و ئەو دەرهاویشتە ژەهراوییەی دەری دەدەن و دەیخەنە هەواوە، پێویستە هەڵمەتی زۆر گەورەتر هەبێت و دەوڵەت لەپێناو پاراستنی ژینگەی كەركوك ئەنجامی بدات" رودی ئەنوەر (38 ساڵ) وای وت، ئەو لە دانیشتوانی ناوچەی سێكانیانە.

sekanian (28)
خۆبەخشەكان بە چاندنی نەمام كاریگەری پیشەسازی نەوتی كەمدەكەنەوە فۆتۆ: ئەرشیفی شكۆفە

پێشیوایە لەكاتێكدا ژمارەی دانیشتوان لە زیادبوندایە و خواست لەسەر نەوت تا دێت زیاتر دەبێت، پێویستە بە هەڵمەتی چاندن هەوڵبدرێت قەرەبوی زیانەكان بكرێتەوە.

نەبونی پاڵپشتی دارایی بۆ چاندنی نەمام و فراوانكردنی رێژەی سەوزایی، لە تەحەدییە گەورەكانی بەردەم خۆبەخشانن، لە ساڵانی رابردودا، رێكخراوەكان هەوڵیانداوە بۆ چاندن و زیادكردنی سەوزایی لە كەركوك بەڵام پرۆژەكانیان بەهۆی نەبونی گرنگی پێدانەوە بەردەوام نەبووە.

"سەرباری هەموو هەوڵەكانمان لە پێناو پاككردنەوەی هەوای كەركوك، بەڵام پاڵپشتی حكومەت وەكو پێویست نییە و گرنگی راستەقینە بەو بابەتە نادەن"، شكۆفە وتیشی چەندین كارگە لە دەوروبەری سێكانیان تا دەگاتە ناوچەی دارەمان بەبێ رەزامەندی بەڕێوەبەرایەتی ژینگەی پارێزگاكە كاردەكەن، "بەشێك لە دار و سەوزایی بڕدراونەتەوە و زەوی كشتوكاڵیش تەرخانكراوە بۆ پرۆژەی وەبەرهێنان".

كێشەیەكی دیكە وەك قەشە ئەیاد باسیكرد ئەوەیە، هۆشیاری پێویست نییە، بە تایبەت لای هەندێك لە هاوڵاتیان دەربارەی ژینگە، "هەندێك كەس گژوگیا یان خاشاكی كەڵەكەبوی ژێر دارەكان دەسوتێنن و بەهۆیەوە دارەكانیش لەگەڵیدا دەسوتێن".

گەشەنەكردنی نەمام بەپێویست، لەكاتی ئامادەكردنی بۆ چاندن، تەحەدییەكە لە بەردەم هەڵمەتەكاندا، وەك خۆبەخشانی كۆكار ئاماژەی پێدەكەن، "نەمامەكان تائێستا بە باشی گەشەیان نەكردووە تا ئامادەبن بۆ چاندن، ئەوەش پەیوەیستە بە لێكەوتەكانی گۆڕانی كەشوهەوا و پیسبونی ئاسمانی كەركوك".

لە كۆتاییدا شكۆفە محەمەد دەڵێت ژنان رۆڵیان لە بەرەنگاربونەوەی گۆڕانی كەشوهەوادا هەیە، "بڕینی هەزار میل بە هەنگاوێك دەستپێدەكات، بۆیە مەترسە و بەهێزبە، دەتوانیت بگەیت بە ئامانج، تەنیا چاوەڕێی هاوكاری خەڵك مەكە بەڵكو تۆ ببە بەو كەسەی دەستی هاوكاری بۆ كەسانی دیكە درێژ دەكەیت".

 

ئەم بەدواداچونە لە چوارچێوەی پڕۆژەی دەنگەکانمان بەرهەمهێنراوە، کە ڕێکخراوی ئینتەرنیوز جێبەجێی دەکات.

زیاتر

  • FB
  • Instagram
  • Twitter
  • YT