Irak ve Irak Kürdistan Bölgesi'nde (IKB) bazı anneler, kız çocuklarının erken yaşta regl olmaya başlaması nedeniyle ciddi endişeler yaşıyor.Bu durum karşısında bazı ebeveynler doktora başvurarak, yaşananların enfeksiyon ya da başka bir hastalık olabileceğinden korktuklarını belirtiyor.
KirkukNow'a konuşan bazı anneler,Irak ve Kürt toplumunda bazı kız çocuklarının 9 yaşında regl olmaya başladığını aktarırken,anneler kendi ilk regl dönemlerinin 13-14 yaşlarında olduğunu söylüyor.
43 yaşındaki iki çocuk annesi Geşaw Nadir, 8 yaşındaki kızında göğüs gelişimi ve vücut kıllanması gibi erken ergenlik belirtileri görüldüğünde,kızını çocuk gelişimi ve beslenme uzmanına götürdü.
“Çok garipti, çünkü daha çok küçüktü.Kızım çok utangaçtı, ben de ne olduğunu anlamaya çalıştım...Doktor,bunun normal olduğunu söyledi”diyor anne Geşaw;
“Yine de inanamadım. Belki bu bir enfeksiyon nedeniyle olan bir kanamaydı diye düşündüm.”
Geşaw’un bu şüpheleri, diğer kızının ancak 13 yaşında regl olmasıyla daha da arttı.
PubMed isimli bilimsel dergide yayımlanan bir çalışmaya göre, kız çocuklarında regl yaşı giderek düşüyor.1800’lerde ortalama yaş 15-16 iken, 1900’lerde 14’e düştü.
2000-2010 yılları arasında bu yaş 12-13 yaş aralığındayken, 2020-2025 döneminde bu oran 10 ile 11 yaşa kadar geriledi.
10 yaşındaki kızının regl olması üzerine endişe yaşayan Tanya Aso, “Eşimle birlikte çok endişelendik” diyerek bu sürecin aile için kaygı verici olduğunu söyledi.
Doktorlar ise aileleri sakin olmaya çağırıyor. Kadın hastalıkları ve doğum uzmanı Dr. Sumaya Ata Nakşibendi, “Vücut yapısı, fast food, plastik kullanımı, çevresel kirlilik ve iklim değişikliği bu süreci etkileyen faktörlerdir” diyerek bu değişimin arkasındaki nedenleri açıkladı.
Birleşmiş Milletler’e (BM) göre yılda 460 milyon ton plastik üretiliyor ve 2050 yılına kadar denizlerdeki plastik miktarının balıkları geçeceği öngörülüyor.
Çevre uzmanı Karzan Abdullah, erken ergenlik ve regl dönemini etkileyen en büyük etkenlerden birinin plastik kullanımı ve kirliliği olduğunu belirtiyor. Plastik üretiminde yer alan BPA maddesi, gıdalar, içecekler veya cilt yoluyla vücuda girerek hormon sistemine doğrudan zarar veriyor.
“Bu madde, östrojen gibi davranarak vücuda ‘ergenliğe hazırsın’ sinyali gönderiyor ve kız çocuklarında erken ergenlik başlıyor.”
Östrojen hormonu çevresel faktörlere oldukça duyarlı ve bu hormon dengesinin bozulması, doğurganlık sorunları, fetüs gelişiminde riskler ve uzun vadeli sağlık sorunlarına yol açabiliyor.
PubMed'deki çalışmaya göre erken regl dönemine neden olan başlıca faktörler şöyle sıralanıyor:
Bu çalışmada, erken regl yaşayan kız çocuklarında idrar örnekleri üzerinden BPA seviyeleri de incelendi.
Karzan Abdullah son olarak şunu vurguladı:
“Plastiği hayatımızdan tamamen çıkarmak zor olabilir ama azaltmak mümkün. Özellikle yiyecek ve suyu plastik kaplarda saklamaktan kaçınmalıyız, çünkü bu temas plastiğin tepkimesini artırıyor.”
